JOSEPH HAYDN Lo Speziale (Eczacı) Operası
Blog Kategorileri
JOSEPH HAYDN Lo Speziale (Eczacı) Operası
Joseph Haydn ve Lo Speziale (Eczacı) Operası
‘Lo Speziale’ opera buffa (komedi) janrında bir eserdir.
Turquerie yani Türk hayatı ve Türklerden esinlenerek yapılmış bir eser olduğundan ayrıca ilgi çekicidir.
Haydn, bu eseri soylu Esterhazy ailesinin yanında müzik direktörü olarak çalıştığı yıllarda hazırlanmış, prömiyeri 1768 sonbaharında bu aileye ait olan özel Esterhazy Saray Tiyatrosu’nda yapılmıştır. Yaşlı bir eczacı ile üç genç arasında geçen bir aşk hikayesini konu eden ‘Lo Speziale’ izleyicileri kahkahaya boğar.
Yer ve zaman: İtalya´da bir eczacı dükkanı- 18. asrın ortaları
1. Perde
Eczacılıktan ve ilaçlardan hiçbir şey anlamadığı halde Menghone (Tenor) saf ve sıradan bir delikanlı, eczahane sahibi, şifalı ot ve tohumlardan ilaç ve iksir yapan eczacı Sempronio'nun (Tenor) yanında, sadece sevdiği kız Grilletta'nın (Soprano) yakınında olabilmek için çalışmaktadır. Patron Sembronio'da aslında eczacılıkla ilgilenen biri değildir, gününü gazetelerdeki haberleri izlemekle geçirmektedir. Volpino (Soprano- Genç bir erkek) zengin züppe bir delikanlı, o da Menghone gibi, vasi babası Sempronio'nun evinde yaşıyan güzel Grilletta'nın kalbini kazanmak için çabalayıp durur. Fırsat bulduğunda Menghone'yi kızdan soğutmaya çalışsa da, Grilletta onu ciddiye almaz, aksine alaya alıp, tercihinin Menghone'den yana olduğunu açıkça göstermekten çekinmez. Bir ara vasibaba Sempronio, Menghone ve Grilletta'yı birlikte flört ederken yakalayınca büyük bir öfkeye kapılır, çünkü onun kız için başka planları vardır.
2- Perde
Sempronio'nun vasi kızı hakkındaki planlarından haberi olmayan Volpino, ona kızına talip olduğunu ve onunla evlenmek istediğini söylediğinde, yanlış kapı çaldığının farkına varır. İşin aslı Sempronio'da zengin vasi kızı Grilletta ile evlenmeyi hayal etmektedir. Aralarındaki aşk ilişkisinin patronu Sempronio tarafından fark edilmiş olması sonucunda biraz çekingen davranan Menghone'yi kıskandırmak amacıyla Grilletta, Sempronio'nun kendisine yaptığı evlenme teklifini yalancıktan kabul eder ve noterin gelmesi sağlanır. Bir noter gelir, arkasından bir ikincisi, biri Volpino diğeri Menghone,noter kıyafetinde.İkiside yazacakları evlilik sözleşmesine, damat Sempronio yerine kendi isimlerini yazıp zapta geçirmeyi tasarlamışlardır, ve öyle de yaparlar. İki noter ayrı ayrı Semponio tarafından onlara dikte edilen evlenme kontratına, evlenen erkeğin yani Sempronio´nun ismi yerine, kendi adlarını yazarlar. İş imza atmaya geldiğinde foyaları ortaya çıkar.Noter giysilerini çıkardıkları zaman kim oldukları anlaşılır ve oradan kovulurlar.
Volpino bu kez saf ve gösteriş meraklısı Senpronio'ya yeni bir oyun düzenlemiştir. Onu Moluk sultanının bir eczacı aradığına inandırarak aracılık yapmayı önerir. Çok geçmeden Volpino türk kıyafetleri ve uzun bıyıklarıyla, sultanın vekili olarak karşısına çıkar. Yaptığı ticaret anlaşmalarına karşılık Grilletta'yı eş olarak ister. Türkiyede zengin varlıklı biri olmayı hayal eden Sempronio da bunu kabul eder. Aynı kostümlü oyun, bu kez Grilletta ile arası yeniden düzelen Menghone tarafından, Osmanlı sultanının temsilcisi gibi, türk kıyafetleri ve ona eşlik eden adamlarıyla birlikte sergilenir. Sempronio aynı şekilde ona da Grilletta'yı eş olarak vermeye razı olur ve hemen arkasından Grilletta ve Menghone'nin evliliklerini ilan eder etmez Menghone oracıkda giysilerini çıkarır. Volpino ve Sempronio başlangıçta öfkeden çılgına dönseler de, boyun eğmek zorunda kalırlar, kaderin cilvesine.